data publikacji: 10:09 ten tekst przeczytasz w 7 minut Ryby należą do najzdrowszych produktów spożywczych, z tego powodu są rekomendowane przez lekarzy i dietetyków, jako składnik codziennego menu. Niestety, ryby owiane są też złą sławą, ponieważ mięso niektórych gatunków może gromadzić rtęć i metale ciężkie. Których ryb nie należy spożywać zbyt często? PickOne / Shutterstock Szkodliwe związki w rybach Rtęć jako toksyna występująca w rybach Panga Flądra — przysmak nadmorskich, polskich miejscowości Tuńczyk w puszcze bądź w formie surowej Ryba maślana Łosoś hodowlany Okoń nilowy Tilapia Rekin — islandzki przysmak Makrela — ryzyko wystąpienia zatrucia pokarmowego Krewetki hodowlane Do głównych rodzajów toksyn obecnych w rybach zalicza się dioksyny i polichlorowane bifenyle (PCB) Należy unikać spożywania gatunków hodowlanych ze względu na obecność w ich mięsie antybiotyków, pestycydów i innych chemikaliów Niestety, sporo metali ciężkich może zawierać też popularny w naszym kraju tuńczyk Więcej informacji znajdziesz na stronie głównej Onet Szkodliwe związki w rybach Niektóre gatunki ryb zawierają rtęć i polichlorowane bifenyle. Związki te z reguły przedostają się do wód gruntowych, oceanicznych oraz jeziornych, a następnie do organizmów żyjących w nich stworzeń. Warto pamiętać, że ilość toksyn zależna jest od rodzaju ryby, a także obszaru jej złowienia. Według badań naukowych, w organizmach niektórych istot wodnych odkładają się metale ciężkie, takie jak metylortęć. Neurotoksyna zawarta w rybach. Których gatunków się wystrzegać? Rtęć jako toksyna występująca w rybach Rtęć występuję w środowisku w postaci elementarnej lub związków organicznych i nieorganicznych. Pierwsza wymieniona forma trafia do ustroju poprzez układ oddechowy i to osoby pracujące w przemyśle są obarczone największym ryzykiem. Na inne postacie rtęci narażone stają się wszystkie osoby. Po wniknięciu tego szkodliwego pierwiastka do organizmu może dojść do uszkodzenia układu nerwowego bądź zmian w procesach krążenia. Co więcej, formy organiczne, jak i nieorganiczne w podwzgórzu, tarczycy, nadnerczach, jajnikach, jądrach i przysadce prowadzą do zaburzeń hormonalnych oraz wykazują negatywny wpływ na funkcje rozrodcze u obu płci. Panga Panga jest rybą hodowaną głównie w Azji (w Wietnamie). Żyje ona w sztucznych akwenach, o znacznym stężeniu przeróżnych dioksyn. Oprócz tego, aby zwiększyć wydajność hodowli, ten gatunek ryb karmi się paszą z antybiotykami oraz środkami bakteriobójczymi. Niektóre hodowle pangi stosują specyficzne klatki – stworzenia nie mogą swobodnie wypływać czy zdobywać naturalnego pokarmu, ponieważ spędzają w zamknięciu większość życia. Co więcej, w sztucznych zbiornikach ryby te otrzymują hormony pochodzące z moczu ciężarnych kobiet. Związki te powodują, że wodne stworzenia są bardziej skore do rozmnażania w nienaturalnych dla nich warunkach. Następnie pangi dostają antybiotyki, a także inne syntetyczne środki ochraniające narybek i dorosłe ryby przed rozmaitymi chorobami grzybiczymi bądź bakteryjnymi. Dodatkowo ten gatunek jest ubogi w substancje odżywcze, ponieważ jego mięso zawiera jedynie nieznaczne ilości witamin (A, D, E, K), białka i kwasów omega-3. Na jakim oleju smażyć ryby? Flądra — przysmak nadmorskich, polskich miejscowości Flądra — znana również jako płastuga — dość często jest wykorzystywana w polskiej kuchni. Można ją spotkać w przybrzeżnych wodach morskich, a także ujściach rzek. Charakteryzuje się niesymetryczną budową ciała oraz płaskim kształtem. Dojrzałe jednostki tego gatunku wiodą dość spokojny tryb życia – leżą na boku, spoczywając na dnie. Niestety, flądry przeważnie wchodzą w kontakt z groźnymi dla zdrowia substancjami, które są obecne w przydennych osadach. Według badania przeprowadzonego w 2014 roku przez ICES (International Council for the Exploration of the Sea), wysoka zapadalność fląder na nowotwory wątroby ma związek z toksynami zwartymi na dnie morskim oraz dieta tych ryb. Żywią się one głównie bezkręgowcami będącymi kumulacją szkodliwych substancji. Jeżeli chodzi o flądrę bałtycką, należy zwrócić uwagę na jeszcze jeden czynnik, a mianowicie iperyt występujący w przydennej części morza. Ten związek jest pozostałością po drugiej wojnie światowej i rybacy ostrzegają przed konsumowaniem płastugi. Tuńczyk w puszcze bądź w formie surowej Tuńczyk w formie puszkowanej bądź surowej stanowi częsty element codziennej diety. Mimo tego, że zalicza się do chudych ryb o sporej zawartości białka, należy na niego uważać. W szczególności powinny ograniczyć go kobiety w ciąży oraz dzieci. Wszystko za sprawą zawartych w nim toksyn. Tuńczyk ważący nawet 200 kg jest bogactwem metali ciężkich. Co więcej, ten gatunek ryb jest źródłem histaminy, czyli hormonu obecnego w ludzkim ciele. Należy jednak pamiętać, że substancja ta w dużych ilościach lub u osób wrażliwych powoduje mocne reakcje alergiczne. Niestety hodowla tuńczyka wiąże się z podobnymi zagrożeniami (nadmiar antybiotyków, przerybione zbiorniki) jak w przypadku innych gatunków. Tuńczyk w puszce – właściwości odżywcze, skład i rodzaje Ryba maślana Ryba maślana stanowi wspólną nazwę dla kilku gatunków ryb (escolar, rudderfish, oilfish). Niektóre z nich zawierają woski, których człowiek nie potrafi strawić. Mogą one być powodem zaburzeń pokarmowych. Osoby spożywające tę rybę regularnie, skarżą się na bóle brzucha, biegunki oraz wymioty. Pierwsze objawy zatrucia pojawiają się zazwyczaj po trzech godzinach od konsumpcji, a ustępują po blisko 24 godzinach. Łosoś hodowlany Kupując łososia, nie warto sięgać po „atlantyckiego”. Ten gatunek ryby z reguły hoduje się w warunkach fermowych, czyli obfitych w pestycydy, bakterie, odchody i pasożyty. Ponadto, według badań łosoś hodowlany często gromadzi szkodliwe zanieczyszczenia, typu PCB, które mają wpływ na rozwój takich chorób jak insulinooporność, otyłość, rak. Mogą też prowadzić do udaru. Należy pamiętać, że te zwierzęta wykazują zwykle większą zawartość kwasów tłuszczowych omega-6, a do ich leczenia często wykorzystuje się antybiotyki. Nie tuczy, wspiera pracę serca. To jedna z najzdrowszych ryb Okoń nilowy Okoń nilowy — zwany inaczej latesem nilowym, bądź okoniem Wiktorii — występuje w tropikalnej Afryce. Ta słodkowodna ryba osiąga nawet do 1,8 metra długości i może ważyć prawie 150 kilogramów, co czyni ją szczególnie cennym łupem dla rybaków. Co prawda, gatunek ten jest bogaty w białko i witaminę A, natomiast zawiera niewiele kwasów omega-3. To także bogactwo kwasu palmitynowego, który negatywnie wpływa na zdrowie poprzez zwiększenie poziomu frakcji złego cholesterolu (LDL). Tilapia Tilapia, podobnie jak panga, nie jest dobrą propozycją codziennego menu. Ryba pochodzi z Afryki i Azji, gdzie hodowle nie są prowadzone w dobrych warunkach. Co więcej, według badań zrealizowanych przez Morski Instytut Rybacki – Państwowy Instytut Badawczy, w zestawieniu z innymi gatunkami, tilapia wykazuje największe stężenie ołowiu, ale też kadmu i rtęci. Zawartość tych metali ciężkich ewidentnie powinna wykluczyć tę rybę z jadłospisu. Tilapia jest smaczna i stanowi dobre źródło białka, jednak należy pamiętać, że poza tym niedużo w niej składników odżywczych. Pomimo popularnego przekonania dotyczącego wysokiej zawartości kwasów omega-3 w rybach, w tym gatunku występuje o wiele więcej kwasów omega-6. Te z kolei nie mają pozytywnego wpływu na zdrowie. Ryba może być skażona rtęcią i ołowiem. Nie kupuj i nie jedz Rekin — islandzki przysmak Mięso rekina wyróżnia silny zapach amoniaku pochodzący od substancji chemicznej, czyli mocznika. Co prawda, poniektórzy szefowie kuchni kamuflują ten aromat za pomocą rozmaitych przypraw, a także metod przygotowywania potraw. Nie istnieje jednak sposób na usunięcie tej substancji z mięsa. Mocznik to naturalny produkt uboczny, który powstaje podczas jedzenia białka, a proces jego przetworzenia zachodzi w nerkach. Rekiny dysponują wysokim poziomem mocznika, ponieważ są mięsożerne. Należy pamiętać, że nadmierne stężenie tej substancji w organizmie ludzkim może spowodować dramatyczne uszkodzenie nerek, a w skrajnych przypadkach doprowadza do ich niewydolności. Konsumpcja mięsa rekina, zwłaszcza sfermentowanego (słynne islandzkie danie „Harkal”), jest niezwykle groźne dla zdrowia. Makrela — ryzyko wystąpienia zatrucia pokarmowego Zjedzenie makreli może spowodować poważne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Wszystko za sprawą trującej substancji zwanej skombrotoksyną, będącej mieszaniną kilku związków chemicznych. Powstają one w trakcie bakteryjnego rozpadu tkanki mięśniowej i skórnej ryb złowionych oraz magazynowanych w zbyt wysokiej temperaturze. Z tego powodu makrele powinny być mrożone od razu po złowieniu. Do typowych objawów zatrucia skombrotoksyną zalicza się silne bóle głowy, kołatanie serca, wymioty, nasilone pragnienie, wysypkę skórną. Dolegliwości występują nawet do ośmiu dni od momentu zatrucia, jednak te symptomy zazwyczaj ustępują samoistnie po 8–12 godzinach. Chory nie wymaga zatem leczenia, jednak jeśli zatrucie przebiega wyjątkowo uciążliwie, powinno podawać się leki przeciwhistaminowe. Należy także pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Jak kupić dobrą rybę? Krewetki hodowlane Krewetki hodowlane nie są wprawdzie rybami, ale należą do grupy istot morskich. Sięganie po tego rodzaju produkty w sklepie nie jest dobrym wyborem. W 2009 r. włoscy badacze ujawnili, że 4-heksylorezorcynol (dodatek stosowany do żywności w celu zapobiegnięcia przebarwieniom u krewetek) może mieć wpływ na zmniejszenie liczby plemników u mężczyzn. Ponadto zwiększa ryzyko rozwoju raka piersi u kobiet. Co więcej, akweny hodowlane krewetek wzbogacane są w szkodliwe chemikalia, pestycydy, takie jak, rotenon, zieleń malachitowa i związki cynoorganiczne. Okazjonalne zjedzenie powyższych gatunków ryb nie powinno zaszkodzić. Mimo to należy zachować ostrożność i umiar z ich ilością w codziennym menu. Z pewnością trzeba zwracać uwagę na wygląd okazów, zwłaszcza na skrzela, które muszą być koloru krwistoczerwonego. Co więcej, obecność plam, brązowych odcieni, mętnych oczu, postrzępionych płetw wskazuje na nieświeżość ryby. Spożywanie niektórych gatunków oraz hodowlanych owoców morza może doprowadzić do wystąpienia nieprzyjemnych objawów ze strony układu pokarmowego, a w najgorszym przypadku do nieodwracalnych zmian w organizmie. Zachęcamy do posłuchania najnowszego odcinka podcastu RESET. Tym razem Kamila Wykrota, trenerka rezyliencji opowie nam o tym, czym rezyliencja jest. W jaki sposób zdolność adaptowania się o zmieniających się okoliczności i reagowania na przeciwności losu, wpływa na jakość naszego życia? Dowiesz się tego, słuchając najnowszego odcinka naszego podcastu. ZOBACZ TAKŻE Tak rozpoznasz, że ryba jest nieświeża. Pięć rzeczy, na które musisz zwrócić uwagę Jaką rybę zjeść nad Bałtykiem? Czy ryby morskie są zdrowe? Rady dietetyka [WYJAŚNIAMY] Dietetyk mówi, jaką rybę warto zjeść nad morzem, na Mazurach i w górach Źródła ryby zdrowa dieta zdrowe odżywianie dieta zdrowe gotowanie To najlepsze jedzenie dla twojej wątroby. Lekarze nie mają wątpliwości Wątroba to jeden z najważniejszych organów w naszym organizmie. Odpowiada między innymi za trawienie i detoksykację. Dlatego tak ważne jest, aby była w doskonałej... Joanna Murawska Popularna dieta ma zbawienny wpływ na nerki? Eksperci nie mają wątpliwości To, co spożywasz, ma ogromny wpływ na twój organizm, a w szczególności na takie organy, jak choćby nerki. Dlatego warto uważać na to, co jemy i pijemy. Okazuje... Joanna Murawska Czego nie zje dermatolog? 13 produktów, które mają fatalny wpływ na skórę Nawet najlepsze kremy i dbałość o codzienną higienę skóry nie sprawią, że twoja cera będzie wyglądała ładniej i młodziej, jeśli nie zatroszczysz się o nią od... Beata Michalik Kiełki rzodkiewki to naturalna multiwitamina. Mają właściwości przeciwnowotworowe Każdy z nas zna rzodkiewki, ale nie każdy z nas wie, że kiełki rzodkiewki stanowią bardzo smaczne pożywienie. Co więcej, lista składników odżywczych kiełków... Katarzyna Pawlikowska-Łagód Chronią serce, są niskokaloryczne, mają mnóstwo witamin i składników odżywczych. Truskawki to polskie superowoce Rozpoczął się sezon na truskawki, który potrwa aż do października. Polacy kochają te rodzime superowoce. Truskawki są pełne witamin, bogate w antyoksydanty,... PAP Potrawy wielkanocne - ile mają kalorii. Które są najzdrowsze? Podczas świąt wielkanocnych na stołach królują jajka, ale nie może też zabraknąć żurku, pieczonego mięsa i deserów — sernika, babki, mazurków. Zapytaliśmy... Sylwia Stachura Jak jajka wpływają na serce? Lekarze nie mają już wątpliwości Jajka to produkt, po który najczęściej sięgamy podczas śniadania. Do niedawna lekarze przestrzegali przed ich nadmiernym spożyciem. Wiązało się to z przekonaniem,... Joanna Murawska Badanie nie pozostawiło złudzeń. Dwa kieliszki wina mają więcej kalorii niż hamburger Brytyjscy naukowcy sprawdzili 30 dostępnych na tamtejszym rynku rodzajów win. Okazało się, że trudno na nich znaleźć informacje o zawartości cukru oraz... Tomasz Gadaniec Naukowcy mają złe wieści dla amatorów piwa. "Im więcej pijesz, tym jest gorzej" Najnowsze badania prowadzone przez ekspertów z Uniwersytetu Pensylwanii podważyły wcześniejsze doniesienia i wykazały, że codzienne picie już niewielkiej ilości... Anna Górska W tych produktach jest najwięcej tłuszczów trans. Mają fatalny wpływ na zdrowie Tłuszcze, podobnie jak białka i węglowodany, to niezbędne składniki odżywcze w utrzymaniu prawidłowej diety. Jednak nie wszystkie tłuszcze są dobre dla organizmu.... Ines Czoska